16/03
2020
SÀI GÒN - "HÒN NGỌC VIỄN ĐÔNG"
2497 Lượt xem

Vùng Viễn Đông theo địa lý gồm các nước Việt Nam, Campuchia, Lào, Malaysia, Singapore, Thái Lan, Indonesia, Phillipines, Hàn Quốc, Trung Quốc và Nhật Bản. Cuối thế kỷ 19, đầu 20, hầu hết các quốc gia này đều thành thuộc địa hoặc chịu ảnh hưởng của cường quốc phương Tây. Trong đó Pháp và Anh là hai nước xâm chiếm và mức độ cạnh tranh lớn nhất.
Sự cạnh tranh của Anh, Pháp trong việc “khai hóa” các nước thuộc địa. Từ những năm 1895, Pháp tập trung xây dựng cơ sở hạ tầng ở thuộc địa nhằm phát triển kinh tế. Họ đặt tham vọng vượt mặt nước Anh tại Singapore và HongKong.

Danh xưng “Hòn ngọc Viễn Đông” (La perle de l’Extrêm Orient) xuất hiện để chỉ cho Sài Gòn. Đây được xem là thủ phủ của Đông Dương về kinh tế, giải trí để cạnh tranh với Singapore của người Anh.

Giai đoạn này, Sài Gòn từ thành phố hoang vu, được gọi là thị trấn giữa rừng (Prei Nokor) đã được người Pháp đầu tư xây dựng bài bản nhất so với các thành phố khác trong khu vực.
Dưới sự chỉ huy của trung tá công binh Coffyn, Sài Gòn được quy hoạch lại theo lối phương Tây. Giai đoạn này, khu vực trung tâm thành phố xuất hiện hàng loạt các công trình nổi bật còn tồn tại đến ngày nay như Nhà thờ Đức Bà, Nhà hát thành phố, Dinh thống đốc (nay là Bảo Tàng TP.HCM), Phủ toàn quyền (đã được xây dựng lại nay là Dinh Độc Lập)…

Tuyến đường Catinat (Đồng Khởi ngày nay) được ví như trái tim của Sài Gòn khi tập trung nhiều điểm vui chơi, giải trí của thành phố. Hàng loạt nhà hàng, khách sạn mọc lên dọc trục đường đã quy tụ giới tinh hoa, giàu có về tiêu xài, hưởng thụ.

Các công trình được xây trên khu đất đẹp, cao ráo, hướng ra dòng sông uốn lượn bao quanh là rừng. Trên kênh Lớn (đường Nguyễn Huệ nay) hay kênh Xáng (đường Hàm Nghi) có những khu chợ thông thương với sông Sài Gòn tấp nập người mua kẻ bán. Một thị trấn giữa rừng dần chuyển mình phát triển.

Những thương nhân ở Ấn Độ, Trung Quốc, châu Âu, Mỹ… khi dong thuyền vượt biển qua trao đổi, buôn bán đều ấn tượng với thành phố mới nổi này. Họ neo thuyền dọc cảng Bến Nghé, Bạch Đằng (nay là đường Tôn Đức Thắng) lên bờ mua vải vóc, lụa là, châu báu rồi ghé những khu vui chơi sầm uất gần đó. Những thương thuyền này sau đó truyền miệng nhau tên gọi “Hòn ngọc Viễn Đông” – mỹ danh của Sài Gòn ra khắp thế giới.
Giao thông đường thủy được người Pháp ưu tiên phát triển, kênh Bến Nghé – Tàu Hủ trở thành tuyến thông thương chính cho thuyền bè từ Đông Nam bộ, miền Tây vào sâu trong Sài Gòn đến vùng Chợ Lớn.

Hàng chục bến bãi bốc dỡ, chuyển hàng hóa mà tên gọi còn đến ngày nay như bến Hàm Tử, Bình Đông, Chương Dương, Vân Đồn, Bạch Đằng… Dọc theo hai kênh là đường bộ mà hiện nay là đường Võ Văn Kiệt và Bến Vân Đồn (quận 4), Bến Bình Đông (quận 8).

Ngoài tuyến đường thủy, để kết nối với khu Chợ Lớn và phía Tây Sài Gòn ngày nay, các đại lộ như Nguyễn Trãi, Nguyễn Thị Minh Khai… dần hình thành. Đặc biệt, khi xuất hiện chợ Bến Thành năm 1914, nhu cầu thông thương hàng hóa giữa khu vực trung tâm Sài Gòn và Chợ Lớn phát triển mạnh. Từ yêu cầu cấp thiết này, khu vực đầm lầy giữa Sài Gòn – Chợ Lớn được san lấp để mở đại lộ Trần Hưng Đạo ngày nay.

Năm 1885, tuyến đường sắt đầu tiên của Đông Dương dài 70 km nối Sài Gòn – Mỹ Tho cũng được xây dựng. Đây là tuyến đường sắt thứ hai do người Pháp xây dựng ở nước ngoài, sau tuyến đường 13 km ở Pondichéry (Ấn Độ) năm 1879. Ga tàu lúc đó nằm tại công viên 23/9 ngày nay, tuyến đường do nhà thầu Joret của Pháp thi công.

Tuyến đường sắt đã hút một lượng lớn khách ở Sài Gòn thời điểm đó. Chính quyền thuộc địa thu lời lớn từ dự án. Năm 1896, tổng lãi thu được từ tuyến đường sắt là 3,22 triệu francs, đến năm 1912 lãi 4 triệu francs.

Phía đông thành phố, năm 1902, cầu Bình Lợi được khánh thành đưa vào sử dụng. Cây cầu rút ngắn tuyến đường đi Thủ Đức, Biên Hòa, thông với đường thiên lý Bắc Nam (Quốc lộ 1 hiện nay) của người Việt xưa.

Nếu so sánh về hạ tầng cơ sở, cùng thời, Sài Gòn bỏ xa Bangkok và Singapore. Nhưng lúc bấy giờ, Singapore có tầm quan trọng lớn về chiến lược khi nằm trên tuyến đường biển quốc tế, nơi thông thương của thương thuyền trên thế giới. Lúc này, Singapore cũng là hải cảng lớn nhất khu vực.

Theo Kiến trúc sư Khương Văn Mười, lúc Sài Gòn được xem là “Hòn ngọc Viễn Đông” thì thành phố có quy mô nhỏ, phạm vi chỉ gói gọn ở trung tâm Sài Gòn ngày nay. Mỹ danh này cũng sớm kết thúc vào giữa thế kỷ 20, do chiến tranh cũng như người dân nông thôn đổ về thành phố ngày một đông khiến nó bị quá tải. Sài Gòn xuất hiện nhiều khu ổ chuột, người dân sống nhếch nhác ven kênh rạch, điều kiện vệ sinh, an ninh kém.

PGS.TS Trần Đình Thiên – nguyên Viện trưởng Kinh tế Việt Nam – cho rằng, thập niên 60-70, Sài Gòn vẫn được mệnh danh là “Hòn ngọc Viễn Đông” – thành phố được định danh duy nhất ở khu vực. Trong khi Singapore lúc đó chỉ là đảo quốc hoang vu, Bangkok cũng ít người nhắc đến. Những quốc gia này lấy Sài Gòn như hình tượng để phát triển theo. TP HCM hiện phát triển hơn nhiều so với thời Hòn ngọc Viễn Đông nhưng những bước tiến đạt được chưa tương xứng tiềm năng, chưa đáp ứng yêu cầu đua tranh với các thành phố có vị thế, chức năng tương tự trên thế giới. Những thành phố như Bangkok, Singapore, Busan… đã vượt lên, dù TP HCM có xuất phát điểm tốt hơn”. Nguyên Viện trưởng Kinh tế cho rằng, quan điểm của Việt Nam những năm gần đây đã thay đổi và đây là cơ hội để đưa cả nước và TP HCM lên đẳng cấp mới.

(Nguồn: Internet)

Dịch vụ
cẩm nang du lịch
24/08
2023
886 lượt xem
07/07
2023
666 lượt xem
23/06
2023
655 lượt xem
21/06
2023
682 lượt xem
26/04
2023
644 lượt xem
20/04
2023
602 lượt xem
19/04
2023
754 lượt xem
05/04
2023
610 lượt xem
05/04
2023
649 lượt xem
03/04
2023
700 lượt xem
03/04
2023
715 lượt xem
21/09
2022
783 lượt xem
06/09
2022
850 lượt xem
20/08
2022
822 lượt xem
19/08
2022
748 lượt xem
18/08
2022
754 lượt xem
18/08
2022
851 lượt xem
16/08
2022
874 lượt xem
16/08
2022
875 lượt xem
15/08
2022
787 lượt xem
11/08
2022
746 lượt xem
11/08
2022
767 lượt xem
09/08
2022
772 lượt xem
09/08
2022
784 lượt xem
08/08
2022
794 lượt xem
03/08
2022
909 lượt xem
03/08
2022
834 lượt xem
23/07
2022
756 lượt xem
29/04
2022
866 lượt xem
23/04
2022
893 lượt xem
23/04
2022
1006 lượt xem
14/04
2022
885 lượt xem
09/04
2022
798 lượt xem
07/04
2022
970 lượt xem
06/04
2022
1236 lượt xem
04/04
2022
1051 lượt xem
31/03
2022
930 lượt xem
28/03
2022
1050 lượt xem
27/03
2022
882 lượt xem
14/03
2022
2059 lượt xem
12/03
2022
1211 lượt xem
09/03
2022
875 lượt xem
09/03
2022
895 lượt xem
08/03
2022
808 lượt xem
07/03
2022
1005 lượt xem
06/03
2022
5833 lượt xem
24/02
2022
1409 lượt xem
23/02
2022
945 lượt xem
15/02
2022
972 lượt xem
31/01
2022
914 lượt xem
31/01
2022
886 lượt xem
29/01
2022
953 lượt xem
27/01
2022
2196 lượt xem
26/01
2022
1146 lượt xem
26/01
2022
1153 lượt xem
25/01
2022
907 lượt xem
25/01
2022
970 lượt xem
25/10
2021
1102 lượt xem
23/10
2021
1258 lượt xem
23/10
2021
1017 lượt xem
23/10
2021
1672 lượt xem
21/10
2021
1408 lượt xem
21/10
2021
3168 lượt xem
21/10
2021
1045 lượt xem
21/10
2021
1120 lượt xem
20/10
2021
1085 lượt xem
20/10
2021
1815 lượt xem
19/10
2021
1141 lượt xem
19/10
2021
1444 lượt xem
18/10
2021
1598 lượt xem
18/10
2021
1005 lượt xem
18/10
2021
2844 lượt xem
18/10
2021
1648 lượt xem
18/10
2021
1702 lượt xem
14/10
2021
1941 lượt xem
14/10
2021
2704 lượt xem
13/10
2021
1088 lượt xem
13/10
2021
2152 lượt xem
12/10
2021
2332 lượt xem
12/10
2021
1678 lượt xem
11/10
2021
1114 lượt xem
11/10
2021
1295 lượt xem
11/10
2021
1405 lượt xem
11/10
2021
1823 lượt xem
09/10
2021
1360 lượt xem
08/10
2021
1573 lượt xem
08/10
2021
2401 lượt xem
07/10
2021
1388 lượt xem
07/10
2021
1497 lượt xem
06/10
2021
1796 lượt xem
06/10
2021
1136 lượt xem
05/10
2021
1308 lượt xem
05/10
2021
3267 lượt xem
05/10
2021
1747 lượt xem
04/10
2021
1059 lượt xem
03/10
2021
2733 lượt xem
03/10
2021
1304 lượt xem
02/10
2021
1426 lượt xem
02/10
2021
1667 lượt xem
01/10
2021
1407 lượt xem
30/09
2021
1546 lượt xem
30/09
2021
2301 lượt xem
29/09
2021
1153 lượt xem
29/09
2021
2604 lượt xem
28/09
2021
1958 lượt xem
28/09
2021
2322 lượt xem
27/09
2021
1606 lượt xem
27/09
2021
2503 lượt xem
26/09
2021
1214 lượt xem
26/09
2021
1939 lượt xem
25/09
2021
1581 lượt xem
25/09
2021
1422 lượt xem
24/09
2021
2724 lượt xem
24/09
2021
1327 lượt xem

Thứ 2 đến Sáng thứ 7 hàng tuần
Sáng : 8h00 - 11h30
Chiều: 13h00 - 17h30
chat facebook