Hệ thống lò gạch, gốm Mang Thít có tuổi đời hàng trăm năm, được biết đến là nơi sản xuất gạch, gốm đỏ nổi tiếng và lớn nhất vùng Đồng bằng sông Cửu Long, xuất khẩu sang nhiều nước trên thế giới. Dân gian thường hay gọi nơi đây là "vương quốc gạch ngói ".
“Vương quốc gạch ngói” nằm dọc theo dòng sông Cổ Chiên, dòng kênh Thầy Cai và các tuyến đường huyết mạch, trải nhựa thẳng tắp thuộc huyện Mang Thít, tỉnh Vĩnh Long. Từ trung tâm thành phố Vĩnh Long, chạy theo hướng phà Đình Khao, sau đó rẽ sang tỉnh lộ 902 là đến được vùng đất Mang Thít.
Trải qua quá trình nghiên cứu và phát triển nghề gạch nung, vào những năm 1980 nhiều chủ lò gạch bắt đầu áp dụng công nghệ hiện đại nung gạch ở nhiệt độ cao (khoảng 1.000 độ C) để tạo ra những sản phẩm có chất lượng hơn. Người dân cho biết thời điểm hưng thịnh nhất vào những năm 1980 có tới 3.000 lò nung, chi phí sản xuất thấp do sử dụng than và trấu là chính nhưng chất lượng đạt hiệu quả tốt, nên gạch ngói nhanh chóng trở thành mặt hàng được ưa chuộng.
Tuy nhiên, những năm gần đây do xu hướng thay đổi tiêu dùng của con người chuyển sang sử dụng các nguyên liệu khác trong xây dựng, nên số lượng đặt hàng gạch ngói đã bị giảm bớt đáng kể, nghề nung gạch dần bị mai một, riêng Mang Thít chỉ còn trên 1.000 lò gạch còn tồn tại, trong đó nhiều lò không hoạt động.
2 năm trở lại đây Sở văn hóa, Thể thao và Du lịch tỉnh Vĩnh Long cũng đang cố gắng phát triển làng nghề theo hướng bảo tồn giá trị, biến các lò nung thành địa điểm du lịch, một phần giúp người dân địa phương có thêm nguồn thu nhập. Đồng thời, kết hợp với các tour du lịch làng nghề khác của vùng Đồng bằng sông Cửu Long như Bến Tre, Cần Thơ, Tiền Giang đưa các khách du lịch đến với khu vực làng nghề nung gạch ngói đỏ Mang Thít, nhằm tạo thêm lượng khách tiềm năng. Được biết, dự án vẫn đang trong giai đoạn tiến hành phát triển.
Ngoài ra, Sở Văn hóa, thể thao và du lịch Vĩnh Long kết hợp cùng các kiến trúc sư, nhà tư vấn đầu tư… tổ chức hội nghị báo cáo ý tưởng về Đề án di sản đương đại vương quốc lò nung huyện Mang Thít, với sự tham dự của Ban Văn hóa UNESCO Việt Nam.
Mặc dù còn nhiều khó khăn trong việc phát triển và duy trì làng nghề nung gạch ngói đỏ Mang Thít, Vĩnh Long, nhưng những lò gốm tại đây vẫn ngày đêm đỏ lửa để tạo ra những sản phẩm đẹp, độc đáo, chất lượng. Những người thợ vẫn miệt mài với nghề tạo ra những nét văn hóa mang giá trị tâm hồn Việt, văn hóa phương Đông, tồn tại theo năm tháng.
Nguồn: Internet