Là món ăn đậm chất truyền thống của dân tộc Thái.
Cái tên thịt trâu gác bếp có lẽ đến từ chính cách chế biến món ăn này. Từng miếng thịt trâu sau khi tẩm ướp kĩ càng với nhiều loại gia vị nóng như ớt, tiêu, gừng... và không thể thiếu “linh hồn của gia vị Tây Bắc”: hạt mắc khén. Thứ gia vị bé xíu nhưng tạo cho món trâu hương vị rất đặc biệt khó lẫn.

Sau khi ướp xong sẽ được xiên que tre đem gác trên bếp, hun bằng củi được lấy từ núi rừng cho khô dần để đem lại hương vị đặc trưng cho món ăn. Thịt trâu sau khi chín có màu đen của khói hun lâu ngày, xé ra bên trong không khô đen như vẻ bên ngoài mà lại vẫn giữ được màu đỏ tươi nhờ thịt được chọn lọc từ những thớ thịt ngon nhất. Trên bề mặt thịt sót lại vài miếng ớt khô, hạt tiêu.

Cách ăn đơn giản nhất là hấp cách thủy. Khi có hơi nước thịt trâu mềm lại. Muốn ăn chỉ cần đập dập, xé nhỏ rồi chấm cùng chẳm chéo (món gia vị của người Thái), sẽ càng tăng thêm hương vị hấp dẫn của món trâu gác.
Trong những ngày mưa rét hay se lạnh, ngồi lai rai vài sợi trâu cùng chút rượu ngô cay nồng để cảm nhận hương vị đậm lan nhanh trên lưỡi. Món ăn nổi rõ mùi khói, cay của ớt, nồng của mắc khén , đậm đà như chính vị núi rừng.

Không chỉ là đặc sản chiêu đãi người khách phương xa, món ăn còn trở thành quà biếu ý nghĩa tặng người thân, bạn bè dịp lễ tết.

Đừng quên thưởng thức món ăn đặc sản của người Thái khi đến các tỉnh Tây Bắc như Lào Cai, Lai Châu, Hòa Bình, Sơn La, Yên Bái...